Aanbevelingen CAS
Hoofdpunten:
- Alphen is groter dan de stad Alphen. De studie is alleen op de stad Alphen gericht. Betrek ook de omliggende dorpen in de visie.
- Is het ringenstelsel het meest optimale systeem?
- Is het niet maken van een Centrumring wel verantwoord?
- Verkeersluw maken van de Bernhardlaan kan pas nadat de Stadsring voltooid is.
- Zet sterker in op spoorverdubbeling. Met 4 stations in deze gemeente kan de trein ook voor 'intern verkeer' een functie krijgen.
- Vul de visie aan door rekening te houden met Hoogwaardig Openbaar Vervoer (Super Schiphol Bus).
- Maak fietsroutes ook mooi. Fietsroutes zijn niet per definitie gelegen naast autoroutes.
- Start alvast met het realiseren van eenvoudige verbeteringen.
En verder:
- Houdt rekening met aanstaande technologische veranderingen; pas op met het maken van hoge kosten voor ingrijpende maatregelen die over enkele jaren wellicht overbodig zijn.
- Onderzoek de mogelijkheden en voor- en nadelen van een aansluiting van de Afrikalaan op de Goudse Schouw.
- Zorg voor een ongelijkvloerse kruising van de Magazijnweg met het spoor.
- Formuleer een ambitieuzere doelstelling voor wat betreft de toename van het fietsgebruik op de korte ritten.
- Maak een nieuwe fietsverbinding en verbind Zuid en Noord Alphen door de Zuiderkeerkring over Molenwetering en onder spoor te verbinden met de Maximabrug.
- Sluit Boskoop beter aan op het centrum van Alphen ter plekke van de Hefbrug.
- Ontsluit het Rietveld tussen Compierekade en Burgemeester Ten Heuvelhofweg voor wandelaars en fietsers.
- Geef ook andere vormen van vervoer (zowel vrachtverkeer over land maar vooral over water als recreatief verkeer als wandelen, paardrijden en skeeleren) een plek in de Structuurvisie.
Download HIER de 'Ontwerp Structuurvisie Verkeer & Vervoer'
Voor de gehele zienswijze kunt u hieronder klikken op 'meer lezen'
Geachte gemeenteraad van Alphen aan den Rijn,
CAS Alphen aan den Rijn heeft met veel aandacht kennis genomen van de
'Ontwerp Structuurvisie Verkeer en Vervoer' van de gemeente Alphen aan den
Rijn. Door middel van deze zienswijze willen wij reageren op een aantal
aspecten waarvan wij menen dat ze nog verdere onderbouwing, uitwerking of
varianten verdienen.
Wij vinden de visie op een flink aantal punten gedegen en uitgebreid
onderbouwd. De studie geeft inzicht in de verschillende mogelijkheden voor de
toekomstscenario's voor het verkeer en vervoer in Alphen aan den Rijn.
Toch
willen wij nog een aantal aandachtspunten onder de aandacht van politiek en
ambtenaren brengen. Het betreft opmerkingen, toevoegingen, kanttekeningen en
vraagtekens bij aspecten die in de Structuurvisie Verkeer en Vervoer aan de
orde komen. Onze inspraakreactie beginnen we met een belangrijke ruimtelijke
component. Daarna gaan we in op de verschillende vervoerstypen: auto, OV, fiets
en overige middelen. Soms hebben we het over grote en ingewikkelde aspecten,
soms ook gaat het om kleine zaken, die in onze ogen niet minder belangrijk zijn
bij het toekomstbestendig maken van het wegennet in deze stad.
Uitgangspunt van onze zienswijze is de aanname dat de gepresenteerde resultaten van de gevolgen van de verschillende ingrepen (het doorrekenen) correct zijn.
Uitgangspunt van onze zienswijze is de aanname dat de gepresenteerde resultaten van de gevolgen van de verschillende ingrepen (het doorrekenen) correct zijn.
In de afgelopen periode heeft CAS Alphen middels workshops en analyses
het 'Ambitiedocument De Stad van Morgen' nader bestudeerd en daarop eigen
richtingen gekozen en op beperkte schaal gepubliceerd (www.dsvo.nl).
De
belangrijkste aanleiding voor het onderzoeken van 'eigen richtingen' is de
vergroting van de gemeente Alphen aan den Rijn. In 2014 zullen Alphen, Boskoop
en Rijnwoude fuseren, waarmee een behoorlijke toename van het grondgebied en
inwoneraantal een feit zal zijn. Deze uitbreiding is in het 'Ambitiedocument De
Stad van Morgen' echter niet meegenomen. Reden voor CAS Alphen om daar wel een
eerste aanzet voor te doen in ‘De Stad van Overmorgen”.
Daarnaast vindt CAS dat de Stad van Morgen zich op een aantal punten te
veel beperkt tot morgen. Wij zijn van mening dat een visie over de toekomst zou
moeten gaan over overmorgen. Dat betekent voor ons dat zaken die nu
vanzelfsprekend zijn, in de toekomst best wel eens volledig anders zouden
kunnen zijn. En dat we dus een samenhangende visie nodig hebben die recht doet
aan de huidige identiteit en aandachtspunten van Alphen aan den Rijn, die
tegelijkertijd een stip op de horizon is
voor alle ontwikkelingen in deze stad in de nabije en verdere toekomst.
De Stad van Overmorgen dus.
Deze zienswijze op de Structuurvisie Verkeer en
Vervoer is voor een aanzienlijk deel gebaseerd op de ideeën en inzichten die we
rond de Stad van Overmorgen hebben opgedaan.
Groot Alphen
De Structuurvisie beperkt zich tot de stad Alphen aan den Rijn. Deze beperking komt, gezien de fusie met Boskoop en Rijnwoude die over minder dan een jaar geëffectueerd wordt, vreemd over. Immers, de nieuwe gemeente is vooral ruimtelijk, maar ook qua inwonertal en verkeersbewegingen, een stuk groter dan de huidige stad Alphen. Het lijkt ons niet meer dan logisch dat om die reden bij het vaststellen van een Structuurvisie, die immers gaat om de ontwikkelingen in de komende decennia, nu alvast wordt gekeken naar de volledige nieuwe gemeente. Op zijn minst verwachten we doorkijkjes van raakvlakken tussen de huidige drie gemeenten. Door goede verbindingen met de diverse woonkernen van Groot Alphen, zal de centrumfunctie van de stad versterkt worden. Het goed bereikbaar zijn van de voorzieningen die Alphen kan bieden aan de omliggende woonkernen zal zorgen voor een toenemende samenhang in het gebied, waar zowel Alphen als de kernen van kunnen profiteren. Goede toevoerwegen, fietsroutes maar met name ook bus- en treinverbindingen zijn van groot belang om de kernvoorzieningen in Alphen aan den Rijn aan al haar bewoners aan te kunnen bieden. Daarnaast is het voor de samenhang van de toekomstige gemeente essentieel om een integrale visie op het verkeer en vervoer te ontwikkelen. Wij kunnen ons hierbij vragen voorstellen als “hoe verhoudt de rondweg zich tot de N209 in Rijnwoude”, “hoe wikkelen we vrachtverkeer van het groene cluster in Boskoop en Hazerswoude op een zo efficiënt mogelijke manier af”, “hoe kom je straks vanuit Boskoop bij het Alphense stadhuis”. De studie spreekt over een beperkte invloed van het Openbaar Vervoer op de verkeer- en vervoersituatie van Alphen aan den Rijn. Interessant zou zijn om de OV impact op de fusiegemeente te laten zien. Het slechts introduceren van een rondrijdende bus op de centrumring voegt voor de woonkernen buiten Alphen weinig toe.
De Structuurvisie beperkt zich tot de stad Alphen aan den Rijn. Deze beperking komt, gezien de fusie met Boskoop en Rijnwoude die over minder dan een jaar geëffectueerd wordt, vreemd over. Immers, de nieuwe gemeente is vooral ruimtelijk, maar ook qua inwonertal en verkeersbewegingen, een stuk groter dan de huidige stad Alphen. Het lijkt ons niet meer dan logisch dat om die reden bij het vaststellen van een Structuurvisie, die immers gaat om de ontwikkelingen in de komende decennia, nu alvast wordt gekeken naar de volledige nieuwe gemeente. Op zijn minst verwachten we doorkijkjes van raakvlakken tussen de huidige drie gemeenten. Door goede verbindingen met de diverse woonkernen van Groot Alphen, zal de centrumfunctie van de stad versterkt worden. Het goed bereikbaar zijn van de voorzieningen die Alphen kan bieden aan de omliggende woonkernen zal zorgen voor een toenemende samenhang in het gebied, waar zowel Alphen als de kernen van kunnen profiteren. Goede toevoerwegen, fietsroutes maar met name ook bus- en treinverbindingen zijn van groot belang om de kernvoorzieningen in Alphen aan den Rijn aan al haar bewoners aan te kunnen bieden. Daarnaast is het voor de samenhang van de toekomstige gemeente essentieel om een integrale visie op het verkeer en vervoer te ontwikkelen. Wij kunnen ons hierbij vragen voorstellen als “hoe verhoudt de rondweg zich tot de N209 in Rijnwoude”, “hoe wikkelen we vrachtverkeer van het groene cluster in Boskoop en Hazerswoude op een zo efficiënt mogelijke manier af”, “hoe kom je straks vanuit Boskoop bij het Alphense stadhuis”. De studie spreekt over een beperkte invloed van het Openbaar Vervoer op de verkeer- en vervoersituatie van Alphen aan den Rijn. Interessant zou zijn om de OV impact op de fusiegemeente te laten zien. Het slechts introduceren van een rondrijdende bus op de centrumring voegt voor de woonkernen buiten Alphen weinig toe.
Aanbeveling:
De bereikbaarheid van Alphen vanuit de verschillende
woonkernen buiten Alphen moet zeer goed onderzocht worden. Het redeneren vanuit
de stad zelf is onvoldoende.
Autoverkeer
In de Structuurvisie wordt uitgegaan van de introductie van een Stadsring. Interessant is overigens dat bij de theoretische uitleg ook een centrumring gepresenteerd is. De centrumring is in de Structuurvisie van Alphen echter niet separaat opgenomen, maar gecombineerd met de Stadsring. Wij vragen ons af hoe dit zit: wordt de theorie slechts ten dele toegepast? En wat betekent dit voor de uitkomsten van het model?
In de Structuurvisie wordt uitgegaan van de introductie van een Stadsring. Interessant is overigens dat bij de theoretische uitleg ook een centrumring gepresenteerd is. De centrumring is in de Structuurvisie van Alphen echter niet separaat opgenomen, maar gecombineerd met de Stadsring. Wij vragen ons af hoe dit zit: wordt de theorie slechts ten dele toegepast? En wat betekent dit voor de uitkomsten van het model?
Aanbeveling:
Overweeg of de combinatie van Centrumring en Stadsring wel
de juiste vertaling is van de theorie naar de praktijk.
De aanpassing van de wegenstructuur in Alphen is noodzakelijk om het
woonklimaat langs de huidige routes leefbaar te houden. Verstopping,
vervuiling, en overlast worden voorkomen, doorstroming en ontvlechting worden
gestimuleerd. De voorgestelde ringenstructuur is volgens CAS veelbelovend, maar
ook vol met randvoorwaarden. De ringenstructuur moet zeer goed ontworpen zijn,
de wegen moeten een volwaardig alternatief zijn voor de huidige doorgaande
routes. Wij hebben een aantal vragen bij het voorgestelde autowegennetwerk.
Het opknippen van het netwerk bij de Baronie en bij het Raoul
Wallenbergplein is zeer rigoureus. Dit kan alleen als de studies en uitkomsten
zeer zorgvuldig getoetst zijn. Van groot belang is de vraag welk probleem hier
nu precies mee opgelost wordt, en of met het badwater niet het kind wordt
weggegooid. Wij zijn niet per se tegen, maar vragen ons af wie er nu precies
last heeft van
doorgaand verkeer bij bijvoorbeeld het Bospark. Het bij elkaar voegen
van de twee delen van het Bospark kan ook op een andere manier. De knip bij de
Baronie is wat ons betreft eveneens een vraag.
Wij vragen ons af of de visie
niet doorschiet bij het onaantrekkelijk maken van de interne wegen voor extern
verkeer. Iedereen zal het erover eens zijn dat verkeer dat niets in het centrum
te zoeken heeft, beter over de ringwegen geleid zal worden. Echter, veel auto’s
op deze route hebben wel degelijk interne bestemmingen: van Kerk en Zanen naar
het ziekenhuis, van Ridderveld naar het station. En de bereikbaarheid van het
centrum voor winkelend, uitgaand en recreërend publiek zal ook in de nabije
toekomst van groot belang blijven voor de levensvatbaarheid van dat centrum en
de concurrentiepositie van Alphen in de regio.
Verder willen we er extra op attenderen dat de knippen pas gemaakt
kunnen worden als het ringensysteem volledig is. Belangrijke vragen hierbij
zijn de te maken kosten om dat systeem te realiseren en het tempo waarin dit
kan. Als hier onvoldoende helderheid over is, vrezen wij voor een onvolledig
systeem, met alle gevolgen van dien.
Als laatste is voor ons het leefklimaat op en rond de nieuwe Stadsring
van belang: het toenemende verkeer hier zal voor overlast aan de direct
aanwonenden zorgen. De Stadsring gaat voor een aanzienlijk deel langs bewoond
gebied. Wij willen graag een visie op de tegenmaatregelen voor omwonenden zien.
Als gedachte: wellicht is een optie waarbij wel een stadsring wordt
aangelegd maar weinig aan de interne structuur wordt gedaan ook een optie:
automobilisten die niet in Alphen hoeven te zijn zullen vanzelf via de ringweg
gaan rijden als die route sneller is dan de interne. Het invoeren van een 30
kilometer zone zou hier verder aan kunnen bijdragen.
In Amsterdam bedenkt niemand om van IJburg naar Sloten via de Dam te
rijden, maar neemt iedereen als vanzelf de ringweg. En elke Alphenaar vermijdt
Leiden als hij naar het strand wil: de dubbel zo lange routes via Den Haag of
de Haarlemmermeer (eigenlijk een soort ringwegen) zijn veel sneller. De Dam of
Leiden hoeven hier niet voor afgesloten te worden: dit gebeurt vanzelf door de
berekenende automobilist.
Aanbeveling:
Zonder tegen te willen zijn (integendeel, wij denken dat
het goed is fundamenteel na te denken over de positie van de auto in de stad)
willen wij de gemeente nadrukkelijk vragen met deze kanttekeningen rekening te
houden bij het besluiten over de Structuurvisie.
Interessant blijven overigens in de ogen van CAS de technische
ontwikkelingen zoals het elektrisch rijden. Met name de daarmee gepaard gaande
fijnstofbeperking kan op zichzelf al een grote verbetering van het leefklimaat
in de stad met zich meebrengen, zelfs zonder dat de structuur van het net wordt
aangepast. Een belangrijk autowerend argument komt dan te vervallen. Andere
argumenten tegen de auto (geluid van wielen op het wegdek, onveiligheid,
verstopping) blijven bestaan, maar kunnen wellicht zonder de vervuiling op een
andere manier worden opgelost. En ook hier kunnen technologische ontwikkelingen
in de nabije toekomst de manier waarop we de auto zien en gebruiken veranderen,
zoals bijvoorbeeld geluidsbeperkende maatregelen van de EU, automatische
parkeersystemen etc.
Aanbeveling:
Houdt ook rekening met aanstaande technologische
veranderingen in de Structuurvisie, en pas op met het maken van hoge kosten
voor ingrijpende maatregelen die over enkele jaren wellicht overbodig zijn.
De ontsluiting van Kern en Zanen is en blijft matig. Veel automobilisten
moeten de hele wijk door, door straten die daar eigenlijk niet voor bedoeld
zijn, om de wijk uit te komen. Een blik op de kaart en de dagelijkse praktijk
leert dat het wat ons betreft de moeite waard is naast de bestaande
aansluitingen op de N11 via de Noorderkeerkring en Amerikalaan aan de westzijde
en de Aziëlaan aan de oostzijde te onderzoeken of het aansluiten van de
Afrikalaan via de ingang van Archeon op
de Goudse Schouw een optie is om de de ontsluiting van Kerk en Zanen te
verbeteren, en daarmee sluipverkeer, onveiligheid en overlast in de wijk te
verminderen.
Daarnaast menen wij dat het opnemen van de Magazijnweg in de
Stadsring uitsluitend mogelijk is als hier een ongelijkvloerse kruising met het
spoor wordt aangelegd. Zeker als de frequentie van treinen op dit traject wordt
opgevoerd, is dit de enige mogelijkheid om de doorstroming en daarmee de
aantrekkelijkheid en bruikbaarheid van het systeem gegarandeerd kunnen worden.
Aanbeveling:
Onderzoek de mogelijkheden en voor- en nadelen van een
aansluiting van de Afrikalaan op de Goudse Schouw.
Zorg voor een
ongelijkvloerse kruising van de Magazijnweg met het spoor.
Op kleinere schaal zijn er op veel plekken grote verbeteringen te
behalen. Hierbij gaat het om basale situaties die ooit ontworpen zijn met een
bepaald uitgangspunt, maar inmiddels niet meer voldoen aan de eisen die het
huidige gebruik stellen. Dit zijn geen grote dingen, maar wel zaken die snel en
relatief simpel en goedkoop gerealiseerd kunnen worden, en die direct een grote
verbetering van de doorstroming, veiligheid, overlast en dagelijkse ergernissen
kunnen betekenen. Hierbij denken wij aan de kruisingen van de Amerikalaan en
Afrikalaan met de Noorderkeerkring, de in- en uitritten rondom de Herenhof,
belemmerd zicht door bomen, reclamezuilen of onhandige (tijdelijke) bebouwing
langs wegen, rechtsafslaand autoverkeer op plaatsen zonder parallel fietspad
dat om die reden eigenlijk geen verkeerslichten nodig heeft, etc.
Aanbeveling:
Wij vragen de gemeente ook serieus te kijken naar kleine
zaken die een grote verbetering van doorstroming en veiligheid en een
vermindering van overlast en ergernis tot gevolg kunnen hebben.
OV
De Structuurvisie spreekt niet meer over een verdubbeling van het spoorwegtracee. Wellicht achterhaald omdat in provincieverband inmiddels is afgesproken om dit in 2018 te realiseren, maar wat CAS betreft vooral een gemiste kans in de visie, vanwege de grote impact die een kwalitatief hoogwaardige verbinding met de rest van de Randstad kan hebben op de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van Alphen als woon- maar ook werkstad, maar ook op het autoverkeer dat nu in en om de stad rijdt. De kwaliteit van het station als wacht- en eventueel verblijfsgebied behoort wellicht niet tot het onderwerp van deze visie, maar zou hier wel integraal onderdeel van moeten zijn. De huidige kwaliteit nodigt niet uit tot prettig gebruik. De in de Structuurvisie vastgestelde uitbreiding van de frequentie kan uitsluitend gegarandeerd worden als het spoor verdubbeld wordt. Naast de bestaande stations Alphen en Boskoop is Boskoop Snijdelwijk het derde station van de nieuwe gemeente, en krijgt deze nieuwe gemeente Alphen in 2018 een vierde station, in Hazerswoude-Rijndijk. Ook voor het interne verkeer kan de trein op die wijze een rol krijgen, die wij nu volledig vinden ontbreken in de Structuurvisie.
De Structuurvisie spreekt niet meer over een verdubbeling van het spoorwegtracee. Wellicht achterhaald omdat in provincieverband inmiddels is afgesproken om dit in 2018 te realiseren, maar wat CAS betreft vooral een gemiste kans in de visie, vanwege de grote impact die een kwalitatief hoogwaardige verbinding met de rest van de Randstad kan hebben op de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van Alphen als woon- maar ook werkstad, maar ook op het autoverkeer dat nu in en om de stad rijdt. De kwaliteit van het station als wacht- en eventueel verblijfsgebied behoort wellicht niet tot het onderwerp van deze visie, maar zou hier wel integraal onderdeel van moeten zijn. De huidige kwaliteit nodigt niet uit tot prettig gebruik. De in de Structuurvisie vastgestelde uitbreiding van de frequentie kan uitsluitend gegarandeerd worden als het spoor verdubbeld wordt. Naast de bestaande stations Alphen en Boskoop is Boskoop Snijdelwijk het derde station van de nieuwe gemeente, en krijgt deze nieuwe gemeente Alphen in 2018 een vierde station, in Hazerswoude-Rijndijk. Ook voor het interne verkeer kan de trein op die wijze een rol krijgen, die wij nu volledig vinden ontbreken in de Structuurvisie.
Aanbeveling:
Integreer de zeer noodzakelijke kwaliteitsverbetering door
spoorverdubbeling in de Structuurvisie. Met 4 stations kan de trein ook voor
intern verkeer een functie krijgen.
De verdere ontwikkeling van Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) in de
richting van Amsterdam en Den Haag wordt door CAS ondersteund. CAS verwijst
daarbij graag naar de ontwikkeling van de Zuidtangent in de Haarlemmermeer,
waar zeer hoogwaardige routes voor snelle busverbindingen zijn aangelegd. Wat
ons betreft wordt ook een ruimtelijke reservering gemaakt op de Prins
Bernhardlaan en Eisenhowerlaan, om op termijn naar een vrije bus(of wellicht
zelfs tram)baan door te kunnen ontwikkelen. Naast een belangrijke
verkeerskundige component achten wij een dergelijke mogelijkheid van groot
belang om de aansluiting van Alphen met het meest dynamische deel van de
Randstad, namelijk de regio rond Schiphol en Amsterdam, te waarborgen.
Aanbeveling:
Vul de visie op Hoogwaardig Openbaar Vervoer naar Schiphol
aan met de intentie tot aansluiting op de Zuidtangent en maak hier een
ruimtelijke reservering voor op de Prins Bernhardlaan en Eisenhowerlaan.
Fiets
De Structuurvisie is voor een belangrijk deel gebaseerd op het aantrekkelijk maken van het fietsvervoer in Alphen aan den Rijn. De uitwerking van dit basisidee vindt echter vooral plaats in relatie tot het autogebruik. De uitwerking in relatie tot het fietsverkeer behoeft nog aandacht.
De Structuurvisie is voor een belangrijk deel gebaseerd op het aantrekkelijk maken van het fietsvervoer in Alphen aan den Rijn. De uitwerking van dit basisidee vindt echter vooral plaats in relatie tot het autogebruik. De uitwerking in relatie tot het fietsverkeer behoeft nog aandacht.
De ambitie van een toename van het fietsgebruik van 10% vinden wij wat
aan de magere kant, zeker gezien het doel van Alphen meer een fietsstad te
maken. Als het stimuleren van de fiets de kern is van de Structuurvisie Verkeer
en Vervoer past een wat ambitieuzere doelstelling op dit punt.
Aanbeveling:
Formuleer een wat ambitieuzere doelstelling voor wat
betreft de toename van het fietsgebruik op de korte ritten.
CAS stelt vast dat het goed zou zijn de fiets niet te behandelen als een
ander type auto, maar meer als een veel prettiger manier van verplaatsen.
De
fietsinfrastructuur is nu sterk georiënteerd op de bestaande wegenstructuur
(die is gedicteerd door de auto). CAS ziet de voorgestelde verbeteringen maar
denkt dat er verdere verbetering mogelijk zou zijn als de fietsstructuur
herontworpen wordt met aandacht voor de andere aspecten van fietsen, naast het
verplaatsen van personen. In de Visie worden hier lichte aanzetten toe gedaan,
maar deze worden niet verder uitgewerkt. CAS meent dat de Visie hier kansen
laat liggen.
Het recreatieve, gezonde en natuurlijke aspect van fietsen zou veel meer
tot zijn recht komen met een vernieuwd fietsennet dat aandacht besteedt aan
mooie routes, bij voorkeur langs groen en water! Bij het ontwerp van de
fietsroutes moet de fietser niet alleen voorrang krijgen, maar moeten de routes
zo ingericht worden dat de auto's er 'te gast zijn'.
Concreet betekent dit de doorgaande fietsverbindingen niet alleen snel
en goed maken, maar ook in een aantrekkelijke omgeving laten plaatsvinden. Denk
daarbij bijvoorbeeld aan de route over de Dijksloot die als zeer aantrekkelijk
wordt ervaren, en waar mensen voor bereid zijn iets om te rijden. De informele
routes bieden hier goede aanknopingspunten, maar vragen dan wel om een flinke
kwaliteitssprong.
Als de belangrijkste fietsroutes door een aantrekkelijke, rustige
omgeving leiden, is het veel aantrekkelijker voor allerlei bewegingen de fiets
te nemen. Mensen zijn in onze optiek zelfs bereid een iets langere route te
rijden als deze aantrekkelijk is en lekker doorrijdt. Met deze bril kan een
compleet nieuwe visie op het fietsnetwerk in de stad ontstaan. Voorwaarden
hiervoor zijn de vindbaarheid, logische inrichting, veiligheid en gemak van
deze routes.
Andere aspecten hierbij zouden kunnen zijn het op grotere schaal
introduceren van een groene golf voor fietsers zoals deze nu langs de
Kennedylaan bestaat. In de door CAS ontworpen ideeën rondom de Structuurvisie
voor Alphen menen wij hier een aantal goede aanzetten voor gedaan te hebben.
Aanbeveling:
Bij het voorrang geven aan de fietser zou de gemeente
verder kunnen gaan dan het meer richten van het huidige wegennet op de fietser:
wij denken dat een omdraaiing van geldende opvattingen, met oog voor het rijden
door een aantrekkelijke omgeving, meer kan opleveren dan het wegduwen van de
auto. CAS heeft hier in het kader van de Structuurvisie veel ideeën over
ontwikkeld die we graag verder toelichten.
Wij verbazen ons erover dat er in de Structuurvisie Verkeer en Vervoer
sprake lijkt te zijn van een derde centrumbrug. Deze was in de plannen voor de
Lage Zijde juist geschrapt vanwege technisch
onhaalbaar en te weinig toegevoegde waarde. Wij delen de mening in de
Structuurvisie dat deze brug een aantal nieuwe verbindingen en mogelijkheden
zou toevoegen, en zijn dan ook gecharmeerd van het idee. Met name voor langzaam
verkeer zou een verbinding van Molenwetering via het Bospark naar de Kromme Aar
en het Zegerslootgebied een grote toegevoegde waarde hebben (zie ook het punt
hierboven over fietsroutes). Wel denken wij dat het goed zou zijn als de gemeente
Alphen aan den Rijn één gezamenlijke visie op dit onderwerp vormt en uitdraagt.
Aanbeveling:
Stem de ideeën over de 3e centrumbrug af binnen de
gemeente.
Wij vinden het aanleggen van een fietsbrug over het Aarkanaal in het
verlengde van de Bruins Slotsingel een sterk idee om zowel recreatief als
doelgericht fietsverkeer te bevorderen. Onlangs heeft de provincie gelukkig
besloten dat deze brug er daadwerkelijk en binnen afzienbare tijd komt.
Daarnaast is een extra ontsluiting van Kerk en Zanen voor fietsers mogelijk
door de Zuiderkeerkring door te trekken over de Molenwetering langs de
Kepplerweg, Thijsseweg, over (of beter onder) het spoor, het Caninuspad en de
Vennootsweg, richting de nieuwe Maximabrug. De Fietsersbond heeft deze
verbinding, die op enkele doorsteken na grotendeels al aanwezig is, eerder op
de agenda gezet. CAS is hier een groot voorstander van. Deze extra ontsluiting
zorgt niet alleen voor een meer gespreide ontsluiting van de woonwijk maar ook
voor een sterke verbetering van recreatieve fietsverbindingen en een
aansluiting van de gebieden ten noorden en ten zuiden van de stad Alphen. Ook
zou er in de fietsstructuur aandacht moeten zijn voor de verbindingen met de
omliggende dorpen en het Groene Hart. In het 'Ambitiedocument De Stad van Morgen'
is aandacht voor onder andere de recreatieve verbindingen. Deze komen nu
nauwelijks of zeer beperkt aan bod, terwijl hier een grote kans ligt om het
Groene Hart met de stad te verbinden. Wanneer deze fietsverbindingen dan ook
nog gekoppeld worden met de omliggende woonkernen, ontstaat er integraal
beleid. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld:
•
Verbeteren van de aansluiting van de Westgouweweg
langs de Gouwe met de Gouwsluisseweg in het centrum van Alphen.
•
Ontsluiten van het Rietveld voor Alphenaren door de
Burgemeester Ten Heuvelhofweg voor fietsers te verbinden met de Compierekade.
In onze studie “De stad van Overmorgen” hebben wij nog een aantal van
dit soort interessante voorbeelden geanalyseerd. Deze lichten we uiteraard
graag verder toe.
Aanbeveling:
Verbind Zuid en Noord Alphen door de Zuiderkeerkring over
Molenwetering en onder spoor te verbinden met de Maximabrug. Sluit Boskoop
beter aan op het centrum van Alphen ter plekke van de Hefbrug. Ontsluit het
Rietveld tussen Compierekade en Burgemeester Ten Heuvelhofweg.
Bij fietsverkeer is het van groot belang om routes niet alleen op papier
doorgaand te hebben, maar ze ook in de praktijk zo in te richten. Rijdend door
Alphen valt ons vaak op dat fietspaden zijn ingericht met een “auto-oog”. Wat
ons betreft is deze micro-inrichting, alhoewel wellicht weinig visionair in de
uitvoering, van essentieel belang bij de totstandkoming van de in de Visie
geambieerde voorkeur voor de fiets. Wij noemen dit duizendeuro-plannen. Hiermee
bedoelen we dat het om relatief eenvoudige en snel te realiseren verbeteringen
gaat, die een grote impact hebben op de aantrekkelijkheid van routes en daarmee
van Alphen voor fietsers. We noemen hier een aantal voorbeelden.
•
Fietsers zijn geen automobilisten. Waar voor auto’s
een rotonde een handig hulpmiddel is om stoplichten te voorkomen, zijn
fietsrotondes dat niet. Ze zijn niet alleen overbodig en ruimteslurpend, maar
ook gevaarlijk omdat de fietser, in plaats van oog voor zijn medeweggebruikers
te hebben, moet uitkijken dat hij de rotonde wel op de juiste manier neemt, met
alle gevaarlijke situaties van dien.
•
Scherpe bochten en hoge stoepjes zijn voor fietsers
vervelend omdat ze noodzaken tot afremmen en opnieuw optrekken. Vaak is dit
afremmen voor de verkeersveiligheid helemaal niet nodig. Een flauwere bocht in
een fietspad maakt deze route direct aantrekkelijker voor fietsers.
Stichting Centrum voor Architectuur en Stedebouw
Alphen aan den Rijn Postbus 467 – 2400 AL – Alphen aan den Rijn
www.CASAlphen.nl - post@CASAlphen.nl – KvK 28104831 – Bank 97.32.18.878
•
Het komt veel voor dat er, waarschijnlijk ter
beveiliging van de fietser, paaltjes in het wegdek staan. Deze weren weliswaar
auto’s maar kunnen voor fietsers zeer gevaarlijk zijn.
•
Nog erger zijn hekjes op doorgaande fietsroutes bij
“oversteekplaatsen”. In plaats van auto’s te remmen en te attenderen op de
fietsers (wat zeer zou passen bij de ambities in de visie) remt de gemeente met
de inrichting de fietser, en wel op dusdanige wijze dat een onaantrekkelijke
route ontstaat, die de fietser als het even kan zal mijden. Deze oplossing
schiet niet alleen zijn doel voorbij, maar werkt zelfs averechts: de fietser
die geen andere route kan nemen zal een volgende keer wellicht voor de auto
kiezen, omdat die op die plekken blijkbaar voorrang krijgt.
•
Op veel routes krijgen auto’s meerdere keren groen
voor de fietsers kunnen oversteken. Dit is niet alleen tijdrovend, maar vooral
frustrerend en ontmoedigend voor de fietser. Hier moet met een andere
inregeling toch een andere modus voor te vinden zijn? Wij vinden de aanzetten
in de Visie een goede start, maar hopen hier op meer.
In deze categorie bestaan legio voorbeelden van “misstanden” en van
mogelijke oplossingen. CAS licht deze graag verder toe. In deze reactie voegen
we alvast enkele foto’s van dergelijke situaties toe.
Aanbeveling:
Let bij de verdere uitwerking vooral op de
duizend-euro-plannen die met relatief weinig kosten en moeite een grote
verbetering van de aantrekkelijkheid van fietsen teweeg kunnen brengen.
We geven u enkele voorbeelden, willekeurig en niet uitputtend, maar deze
geven wel een beeld van wat we bedoelen.
Fietsremmende maatregelen op een doorgaande route zijn zeer slecht voor
de aantrekkelijkheid. Beter is het de fietser te beschermen door de
verkeersremmende maatregelen voor auto’s te realiseren en de fietsers een
aantrekkelijke doorgaande route te bieden.
Onlogische en afremmende route voor de fiets, waar flauwere bochten een
grote kwaliteitssprong kunnen betekenen.
Overig vervoer
In de visie is geen aandacht voor andere, wellicht
minder voor de hand liggende vormen van verkeer en vervoer. Dit betreft
enerzijds het vrachtverkeer over water (en eventueel spoor) en anderzijds meer
recreatief verkeer als bijvoorbeeld wandelen, skeeleren, varen en paardrijden.
Ook deze vervoersmogelijkheden verdienen een plek in deze visie.
De komst van het Alpherium noodzaakt de gemeente ons inziens tot het
hebben van een visie op deze vorm van vervoer, liefst gecombineerd met aan- en
afvoer. Vrachtverkeer in bijvoorbeeld Boskoop zou eveneens een prominentere
plek in de Visie moeten krijgen (in Alphen wordt vrachtverkeer geweerd naar de
Buitenring).
Maar ook meer recreatieve vormen van verkeer verdienen een plek in de
Structuurvisie. Als voorbeeld zou CAS het vervoer over water willen aanhalen.
Een integrale visie op watergebruik heeft raakvlakken met Rijnhaven- en
Centrumontwikkelingen. Door het watergebruik en de ontwikkeling van nieuwe
(iconische) bruggen wordt recht gedaan aan de Koers die voor Alphen aan den
Rijn is uitgezet: maak de ligging aan de Oude Rijn weer zichtbaar. Door
insteekhaventjes in woonwijken te ontwikkelen, kan bovendien de door de
provincie geëiste vrije doorgang in de Rijn worden omzeild. Ook het verbinden
van skeelerpaden, het doortrekken van de om de stad lopende ruiterpaden via de
groene verbindingen in de stad, etc, verdient wat ons betreft meer aandacht dan
er nu aan gegeven wordt. Dit zou een enorme impuls aan het leefklimaat in deze
stad kunnen geven. Ook hier is het belangrijk niet te denken als automobilist,
maar deze vormen van vervoer hun eigen kwaliteit te geven, en de omgeving zo in
te richten dat deze aantrekkelijk worden. En ook hier is Alphen groter dan de
huidige gemeentegrenzen.
Aanbeveling:
Geef ook andere vormen van vervoer (zowel vrachtverkeer
over land maar vooral over water als recreatief verkeer als wandelen,
paardrijden en skeeleren) een plek in de Structuurvisie.
Slotwoord
CAS is positief over de Structuurvisie Verkeer en Vervoer. Wij adviseren en vragen u een aantal onderdelen van de Structuurvisie Verkeer en Vervoer verder uit te werken, beter te onderbouwen of meer aandacht te schenken. Wij zijn uiteraard bereid onze ideeën verder aan u toe te lichten, die voor een deel ook te vinden zijn op www.destadvanovermorgen.blogspot.com.
CAS is positief over de Structuurvisie Verkeer en Vervoer. Wij adviseren en vragen u een aantal onderdelen van de Structuurvisie Verkeer en Vervoer verder uit te werken, beter te onderbouwen of meer aandacht te schenken. Wij zijn uiteraard bereid onze ideeën verder aan u toe te lichten, die voor een deel ook te vinden zijn op www.destadvanovermorgen.blogspot.com.
Met vriendelijke groet,
CAS Alphen aan den Rijn
Jeoffrey Bloemen Joost Voortman Willem Debets Matthijs Kraan Mark van
der Neut Ton Veenman Niels Eilander Henk Snoeks Matthijs van Vliet Wilfred Kalf